TURBAHAR COVID-19 Türkiye Bağımlılık Risk Profili ve Ruh Sağlığı Haritası COVİD - 19 Dönemi Proje Sonuç Raporu 2021

Bu yayın, 1 Aralık 2020 - 1 Şubat 2021 tarihleri arasında Türkiye genelinde yürütülen Türkiye Salgın Dönemi Bağımlılık ve Ruh Sağlığı Haritası Projesi (TURBAHAR COVID-19) sonuçlarını içermektedir. Araştırmanın ana hedefleri, 15 yaş ve üzeri nüfusta sigara, alkol ve uyuşturucu madde kullanımı yaygınlığını saptamak; sosyal medya, yeme, siber porno, egzersiz, çalışma bağımlılıkları risk gruplarını belirlemek; belirtilen kimyasal ve davranışsal bağımlılıklarla ilgili olabilecek psikolojik risk faktörlerini incelemek; kimyasal ve davranışsal bağımlılıklar için cinsiyet, yaş grubu, medeni durum, eğitim durumu ve İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması 2. seviyesindeki 26 bölgede, risk faktörleri yaygınlıkları arasında farkları belirlemektir. Bu araştırmada ruh sağlığı değişkenleri farklı veri toplama araçları ile ölçülmüştür. Çocukluk Çağı Travmalar Anketi (CTQ-28), Davranışsal İnhibisyon/Aktivasyon Sistemi Ölçeği (DIS-DAS), Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği (DERS-16), Duygusal Yeme Ölçeği, Egzersiz Bağımlılığı Ölçeği, Fagerstrom Nikotin Bağımlılık Testi (FNBT), Sanal Zorbalık/Mağdurluk Ölçeği, Çalışma Bağımlılığı Ölçeği, Siber Pornografi Kullanım Envanteri-9, Bergen Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği Kısa Formu (BDÖ-11-KF), Alkol Kullanım Bozukluklarını Tanıma Testi (AUDIT) ölçeklerinden elde edilen puanlar incelenmiştir. Bu çalışma ile Türkiye genelinde 21815 kişi dahil edilmiş ve 20808 kişinin verilerinin tam olarak doldurulduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmaya özel olarak planlanmış olan internet sitesi aracılığı ile veriler online olarak elde edilmiştir.

Çalışma beş eksende yürütülmüştür:

  1. Bağımlılık ve Dürtüsel Davranış Çalışma Grubu
  2. Çocukluk Çağı Yaşantılar Grubu
  3. Davranışsal Motivasyon Grubu
  4. Duygu Düzenleme Grubu
  5. Kimyasal Bağımlılık Grubu

Elde edilen Türkiye nüfusunda güncel kimyasal ve davranışsal bağımlılık verilerini ve sosyodemografik - psikolojik risk faktörleri prevalansını göstermektedir. Sigara ve alkol kullanım yaygınlıkları ile ilgili coğrafi bölgesel karşılaştırmalara da imkân tanıyan bu araştırmanın sonuçları, politika yapıcılar için önemli bir bilgi sağlamaktadır.

Toplumda, bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımının ve kişinin işlevselliğinde ve çevresi ile ilişkilerinde bozulmaya yol açan davranışsal bağımlılıkların yayılmasının önlenmesi çalışmaları oldukça önemlidir. Böylelikle, bu maddelerin ve davranışların yarattığı bireysel ve toplumsal sorunlar en aza indirilebilecektir. Daha önceki yaptığımız çalışma gibi, bu çalışma da ülkemizde Covid Salgını sırasında yapılmış en geniş katılımlı bağımlılık araştırmasıdır.

Yayın tarihi: 2023

ISBN: 978-605-9596-75-6

Baskı sayısı: 1. Baskı

Dil: Türkçe

Sayfa sayısı: 214

Yayınevi: Üsküdar Üniversitesi Yayınları

Yazarlar

Gökben HIZLI SAYAR Hüseyin Ünübol